Aktualności

Społeczny komitet upamiętnienia 40 rocznicy porwania i męczeńskiej śmierci Bł. Ks. Jerzego Popiełuszki

W 2024 roku przypada 40. rocznica śmierci księdza Jerzego Popiełuszki. W związku z potrzebą upamiętnienia kapłana i rocznicy jego śmierci, w warszawskim sanktuarium błogosławionego zawiązał się społeczny komitet upamiętnienia. Organizatorzy proszą o przesyłanie informacji o wydarzeniach związanych z upamiętnieniem życia i męczeńskiej śmierci księdza Popiełuszki. (Nie wystarczy aby być tylko człowiekiem grzecznym i kulturalnym to jest za mało trzeba jeszcze być człowiekiem ) świętym."                                                                         błog ks Jerzy módl się za nami

Litania do Błogosławionego ks. Jerzego Popiełuszki..

21 PAŹDZIERNIKA

AKTUALNOŚCI, BIBLIOTEKA MIŁOSIERDZIA, KS. JERZY POPIEŁUSZKO, LUDZIE MIŁOSIERDZIA, MODLITWY

Zapraszamy do modlitwy Litanią do bł. ks. Jerzego Popiełuszki, którego beatyfikacja miała miejsce w dniu 6 czerwca 2010 r. w Warszawie. Wspomnienie liturgiczne Błogosławionego obchodzone jest 19 października.

W dniu 14 września 2023 r. minęła 76. rocznica Jego urodzin, zaś 19 października przypada 39. rocznica porwania i męczeńskiej śmierci.

Zobacz też —> 18-22 października 2023 – Obchody 39. rocznicy porwania i męczeńskiej śmierci bł. ks. Jerzego 

Litania do Błogosławionego ks. Jerzego Popiełuszki

Kyrie eleison, Chryste eleison, Kyrie eleison.Chryste, usłysz nas, Chryste, wysłuchaj nas. Ojcze z nieba Boże, zmiłuj się nad nami
Synu, Odkupicielu świata, Boże, zmiłuj się nad nami
Duchu Święty, Boże, zmiłuj się nad nami
Święta Trójco, Jedyny Boże, zmiłuj się nad nami

Święta Maryjo, Matko Boża, módl się za nami

Błogosławiony Jerzy, Męczenniku, módl się za nami
Odważny wyznawco Chrystusa, módl się za nami
Wierny Świadku Ewangelii, módl się za nami
Zapatrzony w krzyż Zbawiciela, módl się za nami
Czcicielu Maryi Niepokalanej, módl się za nami
Oddany od dzieciństwa Bogu, módl się za nami
Wychowany w pobożnej rodzinie, módl się za nami
Gorliwy w służbie ołtarza, módl się za nami
Pragnący naśladować Świętych, módl się za nami
Wierny głosowi powołania, módl się za nami
Apostole godności człowieka, módl się za nami
Obrońco nienarodzonych, módl się za nami
Miłosierny dla cierpiących, módl się za nami
Wrażliwy na los pokrzywdzonych, módl się za nami
Dobry pasterzu ludzi pracy, módl się za nami
Uczący zło dobrem zwyciężać, módl się za nami
Wzywający do męstwa i solidarności, módl się za nami
Broniący wartości ewangelicznych, módl się za nami
Przestrzegający przed chęcią odwetu, módl się za nami
Wzywający do trwania w nadziei, módl się za nami
Niesprawiedliwie oskarżany, módl się za nami
Okrutnie umęczony, módl się za nami
Kapłanie wierny aż do końca, módl się za nami
Męczenniku prawdy i wolności, módl się za nami
Orędowniku spraw Kościoła i narodu, módl się za nami.

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam, Panie
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas, Panie
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami

P: Głosiłem Twoją sprawiedliwość w wielkim zgromadzeniu.
W: I nie powściągałem ust moich, o czym Ty wiesz, Panie.

Módlmy się: Wszechmogący, wieczny Boże, Ty w swojej Opatrzności uczyniłeś błogosławionego Jerzego prezbitera niezłomnym świadkiem Ewangelii miłości, wejrzyj na jego męczeńską śmierć w obronie wiary oraz godności człowieka i za jego przyczyną spraw, byśmy żyli w prawdziwej wolności i zło dobrem zwyciężali. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen.

Fot. M.Mazur/episkopat.pl

Źródło —> Sanktuarium bł. ks. Jerzego Popiełuszki: Modlitwy

W skład Społecznego Komitetu Upamiętnienia 40. Rocznicy Porwania i Męczeńskiej Śmierci Błogosławionego Księdza Jerzego Popiełuszki wchodzą osoby związane z postacią legendarnego kapelana „Solidarności” i zaangażowane w popularyzację jego osoby i nauki. Należą do nich m.in.: Marek Popiełuszko, bratanek kapłana, prezes fundacji rodziny Popiełuszków „Dobro”, prof. Paweł Skibiński, historyk, specjalista w dziedzinie historii najnowszej Kościoła, dr Ewa Czaczkowska, historyk, autorka biografii ks. Jerzego Popiełuszki, Rafał Wieczyński, reżyser filmu „Popiełuszko. Wolność jest w nas”. Wiceprzewodniczącymi Komitetu zostali mec. Andrzej Rogoyski, były prezes Polskiego Radia i Piotr Grzybowski, dziennikarz, historyk, wieloletni Członek Rady Ekonomicznej Sanktuarium bł. Ks. Jerzego Popiełuszki. W kilkunastoosobowym komitecie znaleźli się także przedstawiciele mediów, Solidarności, środowisk nauczycielskich, młodzieżowych a także świadkowie życia księdza Popiełuszki.

— Naszym zadaniem jest nie tylko upamiętnienie śmierci kapłana, ale przede wszystkim jego heroicznej postawy wobec zła, a także jego nauczania społecznego opartego na prawdzie i wolności oraz modelu świętości, jaki realizował z życiu. Jego przesłanie jest na wskroś współczesne i potrzebne w dzisiejszych czasach – powiedział Paweł Kęska, przewodniczący Komitetu, teolog, dziennikarz i pracownik Muzeum księdza Popiełuszki w Warszawie.

Celem Komitetu jest zebranie informacji o wszystkich planowanych w Polsce i za granicą wydarzeniach jubileuszowych, informowanie o nich poprzez założoną w tym celu stronę internetową i kilkujęzyczne komunikaty prasowe a także inicjowanie i inspirowanie do podejmowania działań rocznicowych i popularyzatorskich. W najbliższym czasie zostanie powołany Honorowy Komitet Obchodów 40. Rocznicy Porwania i Męczeńskiej Śmierci Błogosławionego Księdza Jerzego Popiełuszki.

Organizatorzy proszą o przesyłanie informacji o wydarzeniach związanych z upamiętnieniem życia i męczeńskiej śmierci księdza Popiełuszki na adres 40rocznica@popieluszko.net.pl

“Szkoła w żywiole wartości” – 24-26 listopada odbył się zjazd nauczycieli

Skontaktuj się z nami

Email: kancelaria@popieluszko.net.pl

Telefon: 22 839 45 72

Adres: Kardynała Stanisława Hozjusza 2
01-565

Ksiądz Jerzy Popiełuszko - inwigilowany, zaszczuty, zamordowany przez władze PRL

Dodano: 19 października 2023,  12:39

ks. Jerzy Popiełuszko Źródło: Wikimedia Commons

Przez lata ksiądz Jerzy Popiełuszko był obserwowany przez komunistyczne władze. Zwracał na siebie uwagę swą niezłomną postawą i odważnym stawaniem w obronie godności i praw człowieka. Odprawiane przez niego msze za Ojczyznę przyciągały tłumy ludzi z całej Polski.

Ksiądz Jerzy Popiełuszko jest jednym z najważniejszych symboli oporu wobec komunistycznej władzy PRL. Został zamordowany prawdopodobnie 19 października 1984 roku przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa.

Życie księdza Jerzego

Jerzy Popiełuszko, a właściwie Alfons Popiełuszko urodził się 14 września 1947 roku we wsi Okopy w dzisiejszym województwie podlaskim. Rodzicami przyszłego błogosławionego byli Władysław i Marianna. Prowadzili oni gospodarstwo rolne, mieli, razem z Jerzym, pięcioro innych dzieci.

Alfons był trzecim z kolei dzieckiem w rodzinie Popiełuszków. Pani Marianna nadała dziecku imię ku pamięci swego zmarłego brata Alfonsa, który walczył w czasie II wojny światowej w szeregach Armii Krajowej.

Pierwszą komunię świętą i sakrament bierzmowania przyszły Jerzy Popiełuszko przyjął w roku 1956. Był bardzo pobożny, dużo się modlił. Po zdaniu matury w 1965 roku wstąpił do Wyższego Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Warszawie. W czasie studiów, tak jak inni klerycy, musiał odbyć obowiązkową służbę wojskową w Ludowym Wojsku Polskim, która trwała 2 lata. W wojsku, podobnie jak inni przyszli księża, był szykanowany i zmuszany do wielogodzinnych ćwiczeń. Pomimo starań ze strony władz, Popiełuszko nie dał się złamać i po wyjściu z wojska powrócił do seminarium.

Klerycy w LWP, trzeci z prawej - przyszły ks. Jerzy Popiełuszko / Źródło: Instytut Pamięci Narodowej

Jednak pobyt w wojsku pogorszył stan jego zdrowia. Do końca życia Popiełuszko borykał się z różnymi kłopotami zdrowotnymi.

Mając 23 lata, Alfons Popiełuszko zmienił imiona na Jerzy Aleksander. W 1972 roku otrzymał święcenia kapłańskie z rąk prymasa kardynała Stefana Wyszyńskiego. Mszę prymicyjną Popiełuszko odprawił w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa w Karpaczu.

Pierwszą parafią księdza Jerzego była parafia pod wezwaniem Trójcy Świętej Ząbkach. Później przeniesiono go do pod wezwaniem Matki Bożej Królowej Polski w Aninie i do kościoła pod wezwaniem Dzieciątka Jezus w Warszawie, a następnie – ze względu na zły stan zdrowia – do kościoła akademickiego św. Anny w Warszawie i dalej do kościoła pod wezwaniem świętego Stanisława Kostki.

Ksiądz Popiełuszko prowadził konserwatoria i rekolekcje dla młodzieży, początkowo głównie studentów medycyny i służby zdrowia. W październiku 1981 roku Jerzy Popiełuszko został mianowany diecezjalnym duszpasterzem służby zdrowia i kapelanem Domu Zasłużonego Pracownika Służby Zdrowia.

Studia w Studium Pastoralnym Popiełuszko odbył w latach 1974-1976 na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Po ukończeniu studium został duszpasterzem środowisk medycznych w Warszawie.

Pod obserwacją SB

Służba Bezpieczeństwa obserwowała księdza Popiełuszkę od 1965 roku. Jeszcze w połowie lat 70. SB była zdania, że Popiełuszko będzie nadawał się na tajnego współpracownika. Jerzy Popiełuszko odmówił współpracy, a materiały wyrejestrowano. Pomimo to SB wciąż go obserwowała.

Na początku lat 80. Jerzy Popiełuszko aktywnie włączył się w działania „Solidarności”. Organizował pomoc dla ludzi prześladowanych przez komunistów, brał udział w procesach skazanych osób. Popiełuszko, dzięki swojej odwadze i chęci niesienia pomocy potrzebującym, stał się bardzo popularny w Warszawie, a później w całej Polsce. Jednym z najbardziej charakterystycznych wydarzeń, w które był zaangażowany Popiełuszko, były „Msze za Ojczyznę”, które gromadziły tysiące osób. Odprawiano je od lutego 1981 roku w każdą ostatnią niedzielę miesiąca. Dla władz komunistycznych PRL kapłan stawał się coraz bardziej „niewygodny”.

Pogrzeb Grzegorza Przemyka. Jego matka, poetka i działaczka opozycyjna Barbara Sadowska, stoi w środku z wiązanką kwiatów, obok niej ks. Jerzy Popiełuszko, po prawej: ks. Stefan Niedzielak. Cmentarz Powązkowski w Warszawie, 19 maja 1983 r. / Źródło: Instytut Pamięci Narodowej

19 marca 1983 roku ksiądz Jerzy Popiełuszko odprawił nabożeństwo pogrzebowe Grzegorza Przemyka, zamordowanego przez „nieznanych sprawców”, czyli najpewniej komunistyczne służby. Wszystko to czynił, pomimo, że wiedział, iż od lat znajduje się pod stała obserwacją SB i jest notorycznie inwigilowany. Na Popiełuszkę donosiło przynajmniej czterech tajnych współpracowników, zwerbowanych także pośród duchownych. Wśród nich był ksiądz Michał Czajkowski, TW „Jankowski”.

W grudniu 1983 roku Popiełuszkę wezwano na przesłuchanie, na które stawił się dobrowolnie. Na miejscu poinformowano go, że w jego sprawie wszczęto śledztwo w związku z wygłaszanymi przez niego kazaniami, które zawierają, zdaniem władz, „zniesławiające władze państwowe treści polityczne, a w szczególności (…) że te władze posługują się fałszem, obłudą i kłamstwem, poprzez antydemokratyczne ustawodawstwo niszczą godność człowieka, a także pozbawiają społeczeństwo swobody myśli oraz działania”. Przesłuchanie trwało wiele godzin. Za popełnienie czynów zarzucanych Popiełuszce groziła wówczas kara 10 lat więzienia. Po przesłuchaniu zorganizowano przeszukanie mieszkania księdza Jerzego, gdzie służby znalazły – podrzucone wcześniej – granaty łzawiące, materiały wybuchowe i farby drukarskie.

Komuniści w coraz bardziej brutalny sposób atakowali księdza Popiełuszkę, angażując do tego media. Jerzy Urban działalność Popiełuszki, szczególnie jego kazania w czasie „Mszy za Ojczyznę”, nazywał „seansami nienawiści”. Ksiądz Jerzy zaczął otrzymać listy z pogróżkami, w których pisano, że niedługo zginie.

Prymas Józef Glemp proponował Popiełuszce wyjazd na studia do Rzymu, chcąc uchronić księdza przed dalszymi szykanami, lecz ten odmówił. Nie chciał opuszczać Ojczyzny.

Zabójstwo

19 października 1984 roku Jerzy Popiełuszko przebywał w Bydgoszczy, w parafii pod wezwaniem Świętych Polskich Braci Męczenników, dokąd zaprosili go członkowie Duszpasterstwa Ludzi Pracy. Kiedy Popiełuszko wracał do Warszawy, niedaleko miejscowości Górsk, samochód, którym jechał ksiądz Jerzy został uprowadzony.

Obraz beatyfikacyjny ks. Jerzego Popiełuszki

Zatrzymania dokonali funkcjonariusze Samodzielnej Grupy „D” Departamentu IV MSW przebrani w mundury funkcjonariuszy Wydziału Ruchu Drogowego MO. Księdza Popiełuszkę wyciągnięto z samochodu, pobito i wrzucono do bagażnika innego auta. Kierowcy księdza Popiełuszki udało się uciec.

Sprawcy porwania podawali różne wersje dalszych wydarzeń. Samochód jechał w stronę Włocławka, a porywacze zatrzymywali się co jakiś czas, aby dalej katować księdza Popiełuszkę. Bito go do utraty przytomności. Około północy tego samego dnia dotarli na zaporę na Wiśle we Włocławku. Tam ciało księdza Jerzego Popiełuszki wrzucono do rzeki. Przywiązano do niego worek wypełniony kamieniami, a ręce skrępowano w taki sposób, że próby poruszania nimi zaciskały pętlę na szyi. Nie wiadomo, czy Popiełuszko w tamtej chwili żył. Niektóre zeznania wskazują, że tak.

Ciało księdza Popiełuszki wyłowiono z Wisły 30 października 1984 roku. Sekcja zwłok wykazała ślady tortur. Pogrzeb księdza Popiełuszki odbył się 3 listopada 1984 roku na terenie kościoła parafialnego św. Stanisława Kostki w Warszawie. Ceremonia pogrzebowa zgromadziła tłumy, tysiące osób pragnęło oddać cześć zmarłemu w ostatnim pożegnaniu.

Popiełuszko zginął zamordowany w bestialski sposób, zabity przez ludzi, którym najpewniej ktoś wydał takie polecenie. Na jakim szczeblu władz PRL zapadła decyzja o zamordowaniu księdza Popiełuszki? Czy wiedział o tym Czesław Kiszczak lub Wojecich Jaruzelski? Być może obaj? 

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Kazimierz Skoczylas
Błogosławiony ksiądz Jerzy
Popiełuszko wzorem osobowym w
wychowaniu chrześcijańskim
Studia Włocławskie 14, 217-227 ks. kazimierz skoczylas
BłogoSłaWiony kSiądz jerzy popiełuSzko
WzoreM oSoBoWyM
W WychoWaniu chrześcijańSkiM
Błogosławiony ksiądz jerzy Popiełuszko był kapłanem archidiecezji
warszawskiej. Patrząc na jego postać trzeba widzieć go jako kapłana reali-
zującego misję kościoła. zarazem po swojej śmierci, gdy został wyniesiony
do chwały ołtarzy, jest czczony w kościele jako błogosławiony. jego postać
może być wzorem w wychowaniu chrześcijańskim.
w pedagogice wzór osobowy to opis konkretnego człowieka, jego
osobowości oraz postępowania i dokonań. jednostka stanowiąca wzór
osobowy może być konkretną osobą lub postacią fikcyjną. stanowi kon-
kretne urzeczywistnienie ideału wychowawczego. ideał wychowawczy może
zostać przedstawiony przez wiele wzorów osobowych. w chrześcijaństwie
święci są wzorami osobowymi1.
1. kult oddawany świętym przejawem wychowania religijnego
kult oddawany świętym jest wyrazem kultu dla chrystusa Pana. kult zaś
to cześć oddawana Bogu. głównym przejawem kultu są praktyki religijne
spełniane z odpowiednią postawą wewnętrzną. w kościele katolickim kult
odnosi się do Boga w Trójcy Świętej i wyraża się, zgodnie z nauką Biblii
w indywidualnym i społecznym wypełnianiu jego woli ku chwale Bożej.
Podstawę kultu stanowi uznanie Boga, czego wyrazem jest poznanie Boga
i oddawanie mu czci. niepełne poznanie Boga prowadzi do wynaturzeń
kultu. w starym Testamencie kult nakazany jest pozytywnym prawem.
zapisany jest w Dekalogu. już sama wierność Bogu jest wyrazem kultu.
kult ograniczony do składania materialnych ofiar nie może zastąpić kultu
rodzącego się w sercu człowieka2. centrum i pełnię kultu stanowi jezus
chrystus. on nieustannie oddaje cześć ojcu, zwłaszcza w liturgii. jezus
chrystus zainicjował nowy kult w wieczerniku ustanawiając eucharystię,
która zajęła miejsce ofiar starotestamentowych3.
14(2012), s. 217–227
218
w kościele katolickim kult jest pełnym czci odniesieniem się kościoła
do Trójedynego Boga, dokonywanym w jezusie chrystusie, także za po-
średnictwem aniołów i świętych. kult w sensie ścisłym przynależy samemu
Bogu. Dzięki wcieleniu wyraża się on także w kulcie najświętszego serca
Pana jezusa, jego ciała, szczególnie najświętszej eucharystii.
w sensie szerokim kult odnosi się do aniołów i świętych, wśród których
uprzywilejowane miejsce zajmuje najświętsza maryja Panna. kult ten jest
kultem Boga w jego świętych i za ich pośrednictwem, czyli przez świętych
obcowanie. kult w sposób doskonały wykonuje jezus chrystus. wszyscy
chrześcijanie są przez sakrament chrztu powołani do uczestnictwa w kulcie
składanym przez chrystusa ojcu w niebie. szczególnym podmiotem kultu
jest kapłan, który działa in persona Christi. cały kościół i wszyscy człon-
kowie dokonują kultu w imieniu swoim i całego stworzenia w łączności
ze zbawionymi i aniołami.
celem kultu jest przede wszystkim oddanie chwały Bogu, a także zjed-
noczenie z nim każdego człowieka. Przez kult ma zatem dokonywać się
uświęcenie człowieka oraz uwidocznienie chwały Bożej w ludziach, aby Bóg
był wszystkim we wszystkich. Podstawowe formy kultu stanowią adoracja,
dziękczynienie, zadośćuczynienie będące naprawieniem skutków grzechów
i ekspiacyjnym czynieniem dobra w ścisłej więzi z chrystusem, prośba jako
wyraz synowskiego zaufania ojcu, udzielającemu swoim dzieciom dóbr
nadprzyrodzonych i doczesnych. Formą kultu jest też ofiara składana Bogu
w łączności z jedyną ofiarą jezusa chrystusa. ofiara jezusa uobecnia się
sakramentalnie w ofierze mszy świętej. jako ofiara duchowa włącza w kult
całe życie człowieka wraz z jego powołaniem, pracą i codziennością4.
ze względu na płaszczyznę, na jakiej dokonuje się kult, można mówić
o kulcie wewnętrznym, którym są akty czci dokonujące się w sercu czło-
wieka oraz kulcie zewnętrznym, który uwidacznia się w słowach, posta-
wach i gestach. kult może mieć charakter prywatny i publiczny. Pierwszy
dokonywany jest indywidualnie. kult publiczny sprawowany jest społecz-
nie jako kult liturgiczny, w którym chrystus głowa mistycznego ciała
w zjednoczeniu ze swymi wszystkimi członkami uwielbia ojca. człowiek
w sprawowaniu kultu narażony jest na niebezpieczeństwo przeakcentowania
sfery zewnętrznej, co prowadzi do rytualizmu, albo sfery wewnętrznej, co
objawia się spirytualizmem5.
uzasadnienie dla kultu świętych przekazuje Katechizm Kościoła katoli-
ckiego: „Ponieważ mieszkańcy nieba będąc głębiej zjednoczeni z chrystusem
jeszcze mocniej utwierdzają cały kościół w świętości [...] nieustannie wstawia-
ją się za nas u ojca, ofiarując mu zasługi, które przez jedynego Pośrednika
219
między Bogiem a ludźmi, jezusa chrystusa, zdobyli na ziemi. [...] ich przeto
braterska troska wspomaga wydatnie naszą słabość” (kkk, n. 956).
sens kultu świętych uwypukla także Katechizm (kkk, n. 957) jeszcze
w innym miejscu. Dzięki niemu umacnia się świętość i jedność samego
kościoła, „Bo jak wzajemna łączność chrześcijańska między pielgrzyma-
mi prowadzi nas bliżej chrystusa, tak obcowanie ze świętymi łączy nas
z chrystusem, z którego, niby ze Źródła i głowy, wypływa wszelka łaska
i życie ludu Bożego” (kk, n. 50).
kult świętych zatem ożywia wiarę i miłość do chrystusa, pogłębia mi-
łość w kościele. Święci stają się wychowawcami w wierze. stają się wzorem
osobowym. ich życie objawia świętość, którą osiągnęli dzięki zjednoczeniu
z chrystusem. Poznawanie ich życia i działania pozwala zobaczyć, jak
wiara w nich dojrzewała i jak ona ujawniała się w ich życiu wewnętrznym
i zewnętrznym, w zaangażowaniu zarówno na rzecz Boga jak i człowieka.
ich odniesienie do chrystusa może wskazać drogę, jak urzeczywistniać
wiarę w Boga w swoim życiu, jak można kroczyć drogą własnego powo-
łania, jak służyć ludziom, jak dawać świadectwo wiary. Dlatego kościół
przekazuje wzór osobowy świętych w roku liturgicznym. w kalendarzu
liturgicznym wspominamy wielu świętych. ich bogate życie ukazuje wielką
różnorodność dróg, na których podążali za chrystusem. w tej wielości
postaci świętych każdy chrześcijanin może odnaleźć tych, których sposób
realizacji własnego powołania jest najbliższy jego powołaniu. wśród tych
postaci jest błogosławiony ksiądz jerzy Popiełuszko.
Pragnąc pokazać, jak on może przewodzić na drodze wychowania do
wiary, trzeba spojrzeć na niego w jego usytuowaniu życiowym w koście-
le. Był on kapłanem i przez sakrament kapłaństwa był włączony w misję
kościoła. kościół zaś realizuje misję chrystusa Proroka, kapłana i króla.
zatem spojrzenie na postać księdza jerzego z perspektywy uczestnictwa
w realizacji misji chrystusa Proroka, kapłana i króla pełniej może odsłonić
wartości, które urzeczywistniał ksiądz jerzy.
uczestnictwo w funkcji prorockiej chrystusa realizuje się przez po-
sługę nauczania w kościele. Do zakresu podstawowych posług nauczania
w kościele należą: przepowiadanie słowa Bożego w liturgii, katecheza
szkolna i parafialna oraz środki masowego przekazu włączone w dzieło
ewangelizacji.
2. dojrzewanie księdza jerzego popiełuszki w posłudze kapłańskiej
ksiądz jerzy uczestniczył w urzeczywistnianiu posługi nauczania przede
wszystkim przez głoszenie homilii w czasie mszy św. szczególnie znane stały
220
się jego homilie wygłaszane w czasie mszy za ojczyznę sprawowanych w ko-
ściele św. stanisława na żoliborzu w warszawie. miało to miejsce zwykle
w ostatnią niedzielę miesiąca. na te msze przychodziło kilka, a potem kilka-
dziesiąt tysięcy osób. od dawna istniejącą tradycją parafii św. stanisława na
żoliborzu była modlitwa za ojczyznę. Tym, co sprawiło, że tak wiele osób
gromadziło się w tym kościele, były okoliczności zewnętrzne. Po strajkach
1980 roku i powstaniu związku zawodowego „solidarność” ksiądz jerzy
Popiełuszko został kapelanem robotników huty warszawa.
Przez pracę duszpasterską był związany ze środowiskiem warszaw-
skim. Po święceniach pracował w ząbkach (1972–1975), potem w aninie
(1975–1978), w maju 1978 roku trafił do parafii Dzieciątka jezus na żo-
liborzu, w końcu 1978 roku został duszpasterzem środowisk medycznych
w kaplicy „res sacra miser” przy krakowskim Przedmieściu 62 w war-
szawie. w marcu 1979 roku stan jego zdrowia znacznie się pogorszył
i został skierowany na leczenie. w trakcie rekonwalescencji pomagał
w duszpasterstwie młodzieży przy kościele św. anny w warszawie od
maja 1979 do maja 1980 roku. od maja 1980 roku ze względu na stan
zdrowia był rezydentem w kościele św. stanisława na żoliborzu. ważnym
etapem jego drogi był 31 sierpnia 1980 r. wtedy po raz pierwszy odprawił
mszę świętą dla strajkujących robotników huty warszawa. odtąd stał
się ich kapelanem. jesienią 1981 r. ks. jerzy Popiełuszko otoczył opieką
duszpasterską studentów strajkujących na dwóch uczelniach warszawskich.
Byli to studenci akademii medycznej w warszawie i wyższej oficer-
skiej szkoły Pożarnictwa. Tuż przed wprowadzeniem stanu wojennego
w sobotę 12 grudnia zaczęło się nocne czuwanie w parafii św. stanisława
kostki związane z nawiedzeniem obrazu matki Bożej częstochowskiej
w archidiecezji warszawskiej. ks. jerzy od północy prowadził adorację
najświętszego sakramentu. w stanie wojennym czynnie uczestniczył w pra-
cach komitetu Prymasowskiego Pomocy internowanym i uwięzionym.
na czele tego komitetu stał biskup władysław miziołek. wszystkie jego
poprzednie prace duszpasterskie oraz praca w komitecie Prymasowskim
przygotowały go dobrze do misji, którą miał wypełnić.
w październiku 1980 r. ks. Bogucki – proboszcz parafii św. stanisława
kostki w warszawie rozpoczął odprawianie mszy za ojczyznę. ks. jerzy
Popiełuszko rozpoczął celebrowanie mszy za ojczyznę w stanie wojennym.
Pierwszą mszę świętą za ojczyznę odprawił 17 stycznia 1982 roku. na tę
mszę przyszło około 20 tysięcy osób.
w Polsce po wprowadzeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 roku
zaczęły się prześladowania osób, które nie pogodziły się z decyzją o li-
221
kwidacji solidarności. wielu utraciło pracę, wielu zostało aresztowanych.
To wszystko przyniosło wielkie przygnębienie. w takiej sytuacji nazna-
czonej wielką niepewnością i zagrożeniem ludzie poszukiwali oparcia,
a przede wszystkim nadziei. mieszkańcy warszawy doświadczali różnych
niebezpieczeństw. stąd szukali duchowego oparcia w kościele. Dusz-
pasterska obecność księdza jerzego w tym środowisku powodowała, że
on ich dobrze rozumiał. w parafii św. stanisława jemu zdecydowano się
powierzyć, najpierw na próbę, homilie na mszy za ojczyznę. jego homilie
dobrze trafiały w zapotrzebowania słuchaczy. w nich dotykał ich proble-
mów i starał się je oświetlać słowem Bożym. To wszystko powodowało,
że z miesiąca na miesiąc zwiększała się liczba uczestniczących w mszach
za ojczyznę.
Treść homilii księdza jerzego była próbą odczytywania orędzia za-
wartego w słowie Bożym i jego aktualizacją. jego homilie nawiązywały
często do nauczania ojca Świętego jana Pawła ii oraz do nauczania
episkopatu Polski, a najczęściej do nauczania prymasa stefana wyszyń-
skiego. w homiliach podejmował zarówno problemy związane z postawą
człowieka wobec Boga, wobec siebie, jak i wobec społeczeństwa.
w czasie pierwszej mszy za ojczyznę, którą on odprawiał, zacytował
tekst oświadczenia rady głównej episkopatu Polski z 15 grudnia 1981 r.
„rada główna episkopatu Polski, zbierając się w sytuacji stanu wojenne-
go – na podstawie dostępnych informacji o sytuacji w ojczyźnie – kieruje
do wiernych kościoła katolickiego słowa oddania, jedności i braterskiego
współczucia. Boleść nasza jest boleścią całego narodu, sterroryzowanego siłą
militarną. wielu działaczy ruchu związkowego zostało internowanych [...].
chcemy, aby kościół i społeczeństwo skoncentrowało się na następujących
dążeniach: 1) uwolnienie internowanych, a do czasu uwolnienia stworzenie
im ludzkich warunków, 2) Przywrócenie związkom zawodowym, zwłaszcza
związkowi zawodowemu solidarność zgodnego ze statutem działania,
z którym łączy się umożliwienie swobodnego działania Przewodzącemu
i Prezydium związku”.
we wstępie do kazania z 29 sierpnia 1982 r. ks. jerzy przytoczył frag-
ment orędzia jana Pawła ii na Światowy Dzień Pokoju. zacytowany frag-
ment orędzia dotyczył sprawowania władzy: „władza jest służbą. władanie
to znaczy służenie. Pierwsza miłość władcy to miłość ku tym, nad którymi
władzę sprawuje. gdyby tak było, gdyby ta wielka prawda chrześcijańska
nareszcie weszła w życie, gdyby władza była moralna, gdyby zasady urzę-
dowania kierowały się etyką chrześcijańską, jakże inaczej wyglądałoby
życie i współżycie, praca i współpraca. Tymczasem staliśmy się świadkami
222
działania państw tyrańskich, gdzie mowa do obywatela wyraża się w tonie
prokuratorsko-policyjnym”6.
o treściach swoich kazań mówił sam ksiądz jerzy Popiełuszko. w ka-
zaniu wygłoszonym 25 grudnia 1983 r. ks. jerzy powiedział: „na mszach
świętych za ojczyznę i tych, którzy dla niej cierpią najbardziej, nigdy nie
głosiłem własnej mądrości, ale kierowałem się ewangelią oraz naucza-
niem Prymasa Tysiąclecia księdza kardynała stefana wyszyńskiego i ojca
Świętego jana Pawła ii. Dzisiaj również, zastanawiając się wspólnie nad
pokojem, chcę mówić przede wszystkim słowami ojca Świętego”7. w ka-
zaniu tym ks. jerzy oprócz nauczania jana Pawła ii powołał się jeszcze na
innego papieża. Było to nauczanie jan XXiii zawarte w encyklice Pacem
in terris.
ksiądz jerzy Popiełuszko w swoich homiliach podejmował chrześci-
jańskie rozumienie wolności, patriotyzmu, służby, sposobu sprawowania
władzy, mówił o doświadczaniu cierpienia przez internowanych i ich
rodziny. ja zauważa ks. jan sochoń, w homiliach księdza jerzego Po-
piełuszki zawarty jest pozytywny program odnowy społecznej. zawiera
się on pomiędzy takimi węzłowymi wartościami jak wolność, prawda,
sprawiedliwość, solidarność i kultura chrześcijańska8. on każdą próbę
wyrugowania wiary ze wspólnej świadomości uważał za groźną formę znie-
wolenia i niszczenia tożsamości narodowej. Prawo do wolności pozostaje
niezbywalne, podkreślał ksiądz Popiełuszko, kto je ogranicza, występuje
niejako przeciwko samemu stwórcy9. Ponieważ słabość i grzech mają
dostęp do ludzkiej natury, dlatego postulował wychowanie do wolności.
Przynosi ona szansę osobistego rozwoju, umożliwia podejmowanie de-
cyzji i opowiadanie się za dobrem. musi występować łącznie z odwagą
i odpowiedzialnością10.
rozumiał znaczenie prawdy w życiu człowieka. Dlatego, jak akcentuje
to ks. sochoń, mówił, że kto żyje w prawdzie, nawet gdyby był więziony,
pozostaje wolny. Prawda jest tym, co wyzwala i prowadzi do wolności.
natomiast wszelkie zafałszowanie prawdy zagraża ludzkiej wolności.
Prawda jest zgodnością słów z czynami, wypowiedzią wskazującą na realny
stan rzeczy. kto posługuje się pięknymi wypowiedziami, które nie mają
pokrycia w faktach, ten propaguje kłamstwo i fałsz. Tak oceniał ksiądz
jerzy wypowiedzi jaruzelskiego. Podkreślał, że nie służy to narodowi, ale
jedynie interesom partyjnym11. Prawdzie w życiu osobistym i społecznym
zagraża doświadczanie lęku. Dlatego ogarnięci strachem działamy wbrew
sumieniu. Dlatego ważne jest przezwyciężanie lęku. kiedy przyjmujemy
cierpienie w imię jakieś wyższej wartości, w imię prawdy religijnej, wówczas
223
pokonujemy trwogę i lęk. wzorem wyzwolenia z lęku zdaniem księdza
jerzego jest ojciec maksymilian kolbe. Prawda idzie w parze z męstwem.
jest ono stałą dyspozycją, która sprawia, że jesteśmy w stanie, mimo najróż-
niejszych przeszkód, przeciwstawiać się złu i służyć prawdzie. on, odwołując
się do nauczania wyszyńskiego, przypominał, że społeczeństwa, których
obywatele nie kierują się męstwem, stają się niewolnikami. wskazywał też,
że egzamin z męstwa zdali robotnicy w roku 1980 i młodzież w miętnem,
która broniła obecności krzyża w szkole12.
w homiliach ksiądz jerzy przypominał także, że ważna jest też spra-
wiedliwość. rozumiał ją, jak przedstawia to sochoń, jako przyznanie
każdemu człowiekowi należnych mu praw. o te prawa należy walczyć
z determinacją. sprawiedliwość to życie społeczne, gdzie robotnicy otrzy-
mują godziwą zapłatę, gdzie nie działa cenzura, gdzie sądy są niezawisłe,
gdzie istnieje możliwość swobodnego wypowiadania się i wychowania
dzieci i młodzieży w sposób zgodny z sumieniem rodziców13.
w 1984 roku podkreślał w swoich homiliach, że sprawiedliwość łączy
się z koniecznością zachowywania wartości chrześcijańskich, z miłością
do każdego człowieka, z przyznaniem każdemu należnych mu praw,
czyli prawa do pracy, do kultu religijnego, do zrzeszania się. wiele uwagi
poświęcał też solidarności. Pokazuje wartość ruchu społecznego. często
jednak mówi o solidarności narodowej. solidarność taka znosi nienawiść
i propaguje konieczność przebaczenia14.
jak podkreśla m. kindziuk, przytaczająca wypowiedzi katarzyny
soborak, uczestniczki wielu mszy za ojczyznę, „ksiądz jerzy przede
wszystkim dawał nam nadzieję, której tak bardzo wtedy potrzebowaliśmy.
mówił o miłości, męstwie, prawdzie, solidarności, o zwyciężaniu zła do-
brem. z tych mszy wychodziłam wewnętrznie uspokojona. Dzięki słowom
księdza przezwyciężałam w sobie niechęć do tych, którzy wyrządzili tak
wiele krzywd narodowi. on miał tę charyzmę: sprawiał, że ludzie potrafili
się pozytywnie ustosunkować nawet do swoich wrogów”15. wiele osób
pod wpływem homilii księdza jerzego uczyło się wyrzekać nienawiści16.
Treści kazań świadczyły o jego odwadze, a zarazem o jego solidarności
z prześladowanymi i uciemiężonymi. Treść tych kazań budziła wrogość
rządzących. Przyczyniały się one do tego, że ówczesna władza nie mogła
się rozprawić ze społeczeństwem. Dlatego podjęła inwigilację księdza
jerzego oraz jego prześladowanie.
ksiądz jerzy uczestniczył też w posłudze uświęcania. Przez liturgię
i sakramenty, w których chrystus uobecnia swoje misterium zbawienia,
dokonuje się uświęcenie człowieka i pogłębia się jego wiara17. jako kapłan
224
w trakcie swojej posługi miał on możliwość sprawowania sakramentów.
często był specjalnie proszony o udzielenie sakramentów przez robotni-
ków z huty warszawa, np. chrztu dziecka czy też sakramentu małżeństwa.
Bardzo często spowiadał. motywacja osób proszących o nie wynikała z roz-
poznania w księdzu jerzym człowieka głębokiej wiary i wielkiej wrażliwości
na innego człowieka. Pod wpływem uczestnictwa we mszy za ojczyznę
wielu z nich się nawracało. Ta msza była dla nich doświadczeniem wiary.
nawrócenie przeżywali po wielu latach pracownicy huty, studenci czy
artyści. na przykład Danuta szaflarska pod wpływem modlitwy na mszy
za ojczyznę nawróciła się po 40 latach18.
ksiądz jerzy będąc duszpasterzem dawał świadectwo wiary. jego
pobożność, osobiste zaangażowanie były bardzo wymowne. on miał
świadomość, że trzeba być autentycznym świadkiem chrystusa. w homilii
podczas mszy za ojczyznę 27 maja 1984 mówił: „Podstawowym warunkiem
wyzwolenia człowieka ku zdobywaniu prawdy i życia prawdą jest zdobycie
cnoty męstwa. oznaką chrześcijańskiego męstwa jest walka o prawdę. [...]
niech na co dzień towarzyszy nam świadomość, że żądając prawdy od
innych, sami musimy żyć prawdą. żądając sprawiedliwości sami musimy
być sprawiedliwi. żądając odwagi i męstwa sami musimy być na co dzień
mężni i odważni”19.
zaangażowanie duszpasterskie było coraz większe. ksiądz jerzy
poświęcał niemal cały swój czas na spotkania z ludźmi. coraz lepiej
rozumiał, że msza za ojczyznę jest jego szczególną misją. Doświadczał,
że ta misja jest wiernym coraz bardziej potrzebna. z drugiej strony jego
wpływ na ludzi powodował, że władza coraz natarczywiej nękała ks. Po-
piełuszkę. od początku stycznia 1983 roku władze kilkakrotnie wzywały
księdza jerzego na przesłuchania na komendę milicji. w czasie wyjazdów
z warszawy był śledzony, zatrzymywany, poddawany kontroli, rewidowany.
kościół św. stanisława kostki na żoliborzu był obstawiany milicją i pro-
wokatorami. ostatecznie 22 września 1983 r. wszczęto oficjalne śledztwo
prokuratorskie przeciw księdzu jerzemu. od 3 grudnia rozpoczęło się
wzywanie do prokuratury na przesłuchania. Podczas pierwszego przesłu-
chania był obiektem prowokacji. Do jego mieszkania podrzucono materiały
konspiracyjne. sytuacja takiego nieustannego nękania trwała do końca
jego życia20. mimo wielkiego niebezpieczeństwa i napięcia psychicznego
oraz przeżywanego lęku ksiądz jerzy był gotowy trwać w wypełnianiu
swojej misji. w lipcu 1984 roku wypowiedział w obecności ojca gabriela
Bartoszewskiego i trzech innych kapłanów zdanie: „ja się poświęciłem
i ja się nie cofnę”. Było ono wypowiedziane w sytuacji, gdy radzono księ-
225
dzu jerzemu zmianę swojego zachowania w taki sposób, aby nie drażnić
władz. Było ono znakiem świadomości konsekwencji płynących z jego
sytuacji i uświadamiało, że jest on gotowy przyjąć wszystkie konsekwencje
wynikające z jego posługi21.
w tym zmaganiu się z niebezpieczeństwem wielkim oparciem były
dla niego znaki poparcia w wypełnianiu tej misji, które otrzymał od ojca
Świętego jana Pawła ii i księdza prymasa józefa glempa22.
najbardziej wymownym znakiem stała się jego śmierć. Była ona wy-
razem męczeństwa za wiarę, znakiem męstwa w wierze. Śmierć spotkała
go na tamie we włocławku. zginął w nurtach wisły. został porwany
w górsku 19 października 1984 roku i pewnie tego samego dnia został
utopiony w wiśle. ciało jego odnaleziono w nurtach rzeki 30 października
1984 roku.
jego śmierć stała się wymownym świadectwem. To świadectwo ciągle
przemawia. szczególne znaczenie ma wypowiedź ojca Świętego jana Pa-
wła ii podczas jego pielgrzymki do Polski we włocławku 7 czerwca 1991
roku: „on jest patronem naszej obecności w europie za cenę ofiary z życia,
tak jak chrystus. Tak jak chrystus ma prawo obywatelstwa w świecie, ma
prawo obywatelstwa w europie, dlatego że dał swoje życie za nas wszyst-
kich. ma prawo obywatelstwa wśród nas i wśród wszystkich narodów tego
kontynentu i całego świata, przez swój krzyż. [...] nie wolno go traktować
– niech Bóg broni, nie myślę, że ktokolwiek to widzi i próbuje – nie wolno
go traktować tylko o tyle, o ile służył pewnej sprawie w porządku politycz-
nym, chociaż była to sprawa do głębi etyczna, trzeba go widzieć i czytać
w całej prawdzie jego życia”23.
Papież w około dwudziestu wypowiedziach wskazuje na świadectwo
księdza jerzego24. Papież przywołał jego ofiarę z życia na inaugurację
kongresu eucharystycznego w Polsce (8 czerwca 1987 r.), a 14 czerwca
odwiedził jego grób i przy nim się modlił25. w wypowiedziach podkreślał
różne aspekty księdza jerzego, między innymi: „aby to cierpienie posłu-
żyło do duchowej odnowy naszego narodu, by żyjący mogli zrozumieć, że
nie przemocą ale miłością buduje się przyszłość, aby z tej śmierci wyrosło
dobro jak z krzyża zmartwychwstanie, że ta śmierć była świadectwem
męczeństwa za wiarę, że jego śmieć jest jedną z tych śmierci, które służą
do odradzania się życia, że dla kapłanów jest przykładem ofiarnej służby
aż po śmierć, że jest patronem naszej obecności w europie za cenę życia,
że jest znakiem tego co kapłan katolicki pragnie uczynić dla swoich braci,
wpisany w historię polskich męczenników”26. Świadectwo jego życia przy-
ciąga do jego grobu i do miejsca męczeństwa bardzo wielu ludzi.
226
w Polsce i różnych krajach nie tylko europejskich postawiono po-
nad 70 pomników ks. jerzego. w 73 miastach nadano ulicom jego imię.
ufundowano blisko 140 tablic pamiątkowych. Ponad 20 szkół nosi imię
ks. Popiełuszki27. od marca 1985 r. do kwietnia 2010 r. grób bł. ks. je-
rzego Popiełuszki nawiedziło ponad 18 milionów pielgrzymów z ponad
134 państw świata28. można więc powiedzieć, że jego świadectwo jest
wymowne nie tylko dla Polaków, ale także dla ludzi wielu narodowości
i kultur.
* * *
osoba błogosławionego księdza jerzego Popiełuszki może być wzo-
rem osobowym w wychowaniu chrześcijańskim. wymowne jest jego życie
i szczególną wymowę ma jego śmierć. on wskazuje, jak idąc za chrystusem
można dawać świadectwo wierze. jego solidarność z człowiekiem, chrze-
ścijańska miłość, wiara, pobożność ujawniająca się wyraźnie w trakcie
sprawowania sakramentów otwierała serca ludzi dla chrystusa. on też
pokazuje, jak idąc drogami wskazywanymi przez Boga człowiek coraz
bardziej dojrzewa w wierze i staje się gotowy nawet do poświęcenia życia
służąc wielkim wartościom, głosząc ewangelię i służąc swoim braciom. jest
wzorem głoszenia ewangelii, męstwa, odwagi i pokornego odnoszenia się
do drugich. w jego życiu objawiła się też miłość nieprzyjaciół, która nie
jest łatwa. Trzeba ufać, że z jego śmierci, jak z krzyża chrystusa, wyrośnie
dobro.
przypiSy
1 Por. P. P e t r y k o w s k i, Społeczno-kulturowe aspekty podstaw wychowania, olsztyn
2005, s. 100–103.
2 j. s z l a g a, Kult w Biblii, w: Encyklopedia katolicka (ek), t. 10, lublin 2004, kol. 181.
3 Tamże, kol. 183.
4 Por. B. m i g u t, Kult w Kościele katolickim, w: ek, t. 10, kol. 183–185.
5 Tamże, kol. 185–186.
6 j. P o p i e ł u s z k o, homilia z 29 sierpnia 1982, http://xj.popieluszko.pl/.
7 T e n ż e, homilia z 25 grudnia 1983, http://xj.popieluszko.pl/.
8 Por. j. s o c h o ń, Ksiądz Jerzy Popiełuszko, kraków 2010, s. 58.
9 Tamże.
10 Tamże, s. 58–59.
11 Tamże, s. 60–61.
12 Tamże, s. 61–63.
13 Tamże, s. 63.
14 Tamże, s. 65–68.
15 Por. m. k i n d z i u k, Świadek prawdy. Życie i śmierć księdza Jerzego Popiełuszki, czę-
stochowa 2010, s. 176.
16 Tamże, s. 175–177.
17 Por. j a n P a w e ł ii, Przemówienie do uczestników plenarnej sesji Kongregacji do spraw
Kultu Bożego i dyscypliny sakramentów (3 V 1996), os rom Pol, 17(1996), nr 7–8, s. 42.
18 Por. m. k i n d z i u k, Świadek prawdy..., dz. cyt., s. 169–174.
19 j. P o p i e ł u s z k o, homilia ze mszy św. za ojczyznę z 27 maja 1984 r., http://
xj.popieluszko.pl/ (10.06.2011).
20 Por. g. B a r t o s z e w s k i, Obraz życia i działalności ks. Jerzego Popiełuszki w świetle jego
Zapisków (1980–1984), w: Błogosławiony Jerzy Popiełuszko. Zapiski, listy i wywiady ks. Jerzego
Popiełuszki 1967–1984, red. g. Bartoszewski, warszawa 2010, s. 173–175.
21 Por. t e n ż e, „Ja się poświeciłem i ja się nie cofnę”, w: Błogosławiony Jerzy Popiełuszko...,
dz. cyt., s. 177–183.
22 Por. t e n ż e, Obraz życia i działalności ks. Jerzego Popiełuszki w świetle jego Zapisków
1980–1984, art. cyt., s. 171.
23 j a n P a w e ł ii, homilia w czasie mszy Świętej. włocławek, 7 czerwca 1991, http://www.
opoka.org.pl/biblioteka/w/wP/jan_pawel_ii/homilie/28wloclawek_07061991.html.
24 Por. T. k a c z m a r e k, Jan Paweł II wobec świadectwa ks. Jerzego Popiełuszki, w: Bło-
gosławiony Jerzy Popiełuszko..., dz. cyt., s. 135.
25 Tamże, s. 134.
26 Tamże, s. 135–145.
27 http://xj.popieluszko.pl/ (10.06.2011).
28 Pielgrzymi przy grobie księdza jerzego, http://www.popieluszko.net.pl/xjerzy/pielgrzymi.