DK jest małżeńsko-rodzinnym ruchem świeckich w Kościele, działającym w ramach Ruchu Światło-Życie, który jest jednym z nurtów posoborowej odnowy Kościoła w Polsce. DK łączy w sobie charyzmaty Ruchu Światło-Życie i międzynarodowego ruchu małżeństw katolickich Equipes Notre-Dame (END), tworząc właściwą dla siebie drogę, zwaną charyzmatem DK.
Domowy Kościół zwraca szczególną uwagę na duchowość małżeńską, czyli dążenie do bycia bliżej Boga w jedności ze współmałżonkiem. Chce on pomóc małżonkom trwającym w związku sakramentalnym w budowaniu między nimi prawdziwej jedności małżeńskiej, która stwarza najlepsze warunki do dobrego wychowania dzieci w duchu chrześcijańskim.
Domowy Kościół, jako propozycja formacyjna dla małżeństw w ramach Ruchu Światło-Życie, powstał z inicjatywy jego Założyciela, Sługi Bożego Ks. Franciszka Blachnickiego (1921-1987). W rozwoju DK ściśle współpracowała z Założycielem siostra Jadwiga Skudro RSCJ.
Głównym znakiem Domowego Kościoła, tak jak całego Ruchu Światło-Życie, są dwa greckie słowa 'FOS' (światło) i 'DZOE' (życie), wpisane w znak krzyża. Znak ten, a zarazem nazwa Ruchu, wyraża jego istotę i cel: światło wprowadzane w życie każdego chrześcijanina, każdego małżeństwa i rodziny. Znakiem pomocniczym DK jest główny znak Ruchu Światło-Życie wyrastający spomiędzy dwóch znajdujących się obok siebie i zachodzących jedna na drugą obrączek, wpisanych wraz z krzyżem w figurę domu. Domowy Kościół dąży do odnowy małżeństwa i rodziny poprzez wdrażanie do:
- życia Słowem Bożym, aby stawało się ono słowem życia,
- życia modlitwą, jako osobistego spotkania z Chrystusem, swoim Zbawicielem,
- stałego życia sakramentalnego, zwłaszcza eucharystycznego,
- dawania świadectwa o swoim spotkaniu z Chrystusem wobec innych ludzi,
- postawy służby we wspólnocie Kościoła, według otrzymanych darów.
Główną Patronką DK, jak całego Ruchu Światło-Życie, jest Niepokalana Matka Kościoła.
Duchową kolebką i stolicą DK, jak całego Ruchu Światło-Życie, jest Krościenko nad Dunajcem.
Członkami DK są pary małżeńskie połączone sakramentem małżeństwa, które wspólnie (mąż i żona) angażują się w proponowaną dla nich formację. W przypadku śmierci jednego ze współmałżonków będących członkami kręgu, drugi ma prawo pozostać w kręgu.
Zadaniami DK, wynikającymi z przynależności do Ruchu Światło-Życie są:
- kształtowanie swoich członków w duchu formuły jedności 'Światło-Życie',
- doprowadzenie ich do przyjęcia Chrystusa jako osobistego Pana i Zbawiciela (idea Nowego Człowieka),
- pełne i odpowiedzialne uczestnictwo w życiu Kościoła lokalnego (idea Nowej Wspólnoty),
- budowanie i propagowanie kultury opartej na zasadach chrześcijańskich (idea Nowej Kultury),
- służba na rzecz moralnej odnowy Narodu (Krucjata Wyzwolenia Człowieka, troska o obronę każdego poczętego życia itd.).
Budowaniu jedności (communio) w małżeństwie i rodzinie służą następujące elementy formacyjne - zobowiązania (dary):
- codzienna modlitwa osobista (Namiot Spotkania),
- regularne spotkanie ze słowem Bożym,
- codzienna modlitwa małżeńska,
- codzienna modlitwa rodzinna,
- comiesięczny dialog małżeński,
- reguła życia (systematyczna praca nad sobą),
- uczestnictwo, przynajmniej raz w roku, w rekolekcjach formacyjnych.
Nie są one celem samym w sobie, ale środkiem do celu. Ich realizowanie odbywa się w małżeństwie poprzez codzienny wspólny wysiłek małżonków, podejmujących i realizujących poszczególne zobowiązania, oraz poprzez wzajemną pomoc małżeństw w kręgu w dążeniu do Chrystusa (idea małej grupy jako środowiska koniecznego do wzrostu wiary).
Krąg tworzy 4-7 małżeństw pragnących wzajemnie się wspomagać w dążeniu do budowania w swoich rodzinach Domowego Kościoła. Małżeństwa gromadzą się w imię Chrystusa - dla Niego i z miłości do Niego, aby Go wspólnie odnajdywać i trwać przy Nim w swoim życiu codziennym. Krąg powinien być urzeczywistnieniem ideału życia wspólnoty chrześcijańskiej oraz stałym źródłem jego odnowy w poszczególnych małżeństwach.
Za krąg odpowiada jedno z należących do niego małżeństw, zwane parą animatorską. Jest ona odpowiedzialna za pracę formacyjną kręgu, za jego wzrost duchowy, za przebieg spotkań formacyjno-modlitewnych. Dla prawidłowej pracy kręgu niezbędna jest doktrynalna i duchowa pomoc księdza moderatora, pełniącego funkcję doradcy duchowego.
Kręgi rodzin pracują w cyklach rocznych. Spotkania miesięczne kręgów odbywają się od września do czerwca włącznie. W okresie wakacyjno-urlopowym (także w ferie zimowe) odbywają się rekolekcje 15-dniowe.
Spotkanie miesięczne kręgu rodzin składa się z następujących części stałych:
- dzielenia się życiem (wydarzeniami, radościami, troskami itp.) podczas symbolicznego posiłku,
- modlitwy - dzielenie się Ewangelią lub inne formy spotkania ze słowem Bożym; krótka modlitwa spontaniczna, tajemnica różańca,
- formacji - dzielenie się w atmosferze modlitwy realizacją zobowiązań, to znaczy osiągnięciami i trudnościami w rozwoju życia duchowego oraz omówienie nowego tematu.
Praca w kręgach jest pogłębiana poprzez rekolekcje w ciągu roku i w czasie wakacji. Rekolekcje 15-dniowe (tzw. oaza) I, II i III stopnia przeznaczone są dla małżonków wraz z dziećmi. (OR I st, OR II st, OR III st)
Program oazy I stopnia ma charakter ewangelizacyjno-katechumenalny; omawiane są również tematy związane z duchowością małżeńską.
Oaza II stopnia rozwija biblijne podstawy inicjacji liturgicznej; omawiane jest również przeżywanie okresów liturgicznych w rodzinie.
Oaza III stopnia ma na celu ukazanie i przeżycie rzeczywistości Kościoła jako wspólnoty.
W ciągu roku oraz w okresie urlopowym odbywają się rekolekcje krótsze, jak: Oaza Rekolekcyjna Animatorów Rodzin (ORAR), rekolekcje ewangelizacyjne (RE) czy różnorodne rekolekcje tematyczne RT)
ORAR I stopnia ma na celu pogłębienie zrozumienia istoty, celu, duchowości i metody DK jako nurtu wspólnot rodzinnych w ramach Ruchu Światło-Życie.
ORAR II stopnia przygotowuje małżeństwa do świadomego podjęcia posługi pary animatorskiej, ukazując wagę i odpowiedzialność zadań animatorskich.
Członkowie DK po przeżyciu formacji podstawowej (RE, OR (oaza rodzin) I, II i III stopnia, ORAR I i II stopnia) co najmniej zobowiązanie kandydata KWC) powinni dążyć do uzyskania pełnej formcji (Triduum Paschalne przeżyte w formie rekolekcyjnej, ORD, członkostwo w KWC), a następnie korzystać z rozmaitych form rekolekcji tematycznych i specjalistycznych organizowanych przez DK lub z innych rekolekcji Ruchu Światło-Życie.